Rada Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność" wyraża stanowczy sprzeciw wobec licznych przypadków łamania prawa w stosunku do pedagogów szkolnych, nauczycieli-bibliotekarzy bibliotek szkolnych i nauczycieli świetlic realizujących nieodpłatnie doraźne zastępstwa.
Za niedopuszczalne uznajemy sytuacje, w których pedagog, bibliotekarz lub nauczyciel świetlicy nie może realizować zadań wynikających z jego obowiązków, ponieważ w tym czasie prowadzi nieodpłatnie zajęcia w ramach godzin doraźnych zastępstw. Powoduje to dezorganizację pracy oraz konieczność jej wykonania poza godzinami wynikającymi z pensum.
Napływające z terenu całej Polski liczne sygnały o uchylaniu się dyrektorów szkół od obowiązku wypłacania nauczycielom wynagrodzenia za godziny doraźnych zastępstw stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 282 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy). Zaniepokojenie budzi fakt, iż w wielu szkołach realizacja bezpłatnych, doraźnych zastępstw jest procederem, który trwa od lat. W takiej sytuacji możemy mówić o uporczywym niewypłacaniu wynagrodzenia, które prawnie jest zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, zgodnie z art. 218 § 1 Kodeksu karnego.
Przypominamy, że art. 35 ust. 2 ustawy Karta nauczyciela wyraźnie stanowi, iż doraźne zastępstwa są to godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej obowiązującego nauczyciela wymiaru pensum, za które zgodnie z art. 35 ust. 2a ustawy KN należy się odpowiednie wynagrodzenie.
Rada KSOiW NSZZ "Solidarność" zwraca także uwagę na powszechność zjawiska polegającego na podpisywaniu realizacji zastępstw przez inną osobę niż osoba realizująca. Tego typu przypadki są przykładem fałszowania dokumentacji szkolnej oraz w ocenie prawnej podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej. Mogą także być odbierane jako działania mobbingujące w stosunku do nauczyciela.
Powyższe zjawiska stanowią przykłady rażącego łamania prawa oświatowego, prawa pracy i prawa karnego. Są również przykładem oszczędnościowej polityki samorządów wykorzystujących pedagogów szkolnych, nauczycieli-bibliotekarzy bibliotek szkolnych i nauczycieli świetlic jako darmowej siły roboczej.
Ryszard Proksa, Przewodniczący KSOiW
