Sejm RP przyjął (7 lipca 2023 r.) nowelizację ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, która wprowadza tzw. odmrożenie podstawy naliczenia odpisu na ZFŚS w 2023 roku za okres od 1 lipca. Ustawa trafiła pod obrady Senatu.
Obecnie obowiązujące przepisy przewidują, że podstawą naliczania funduszu jest wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r. w wysokości 4.434,58 zł. Celem zmienianych przepisów jest odmrożenie (o 2 lata) podstawy naliczania odpisu na fundusz, poczynając od 1 lipca 2023 r. W konsekwencji zmiany podstawą naliczania odpisu w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. będzie przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2021 r. w wysokości 5.104,90 zł (wzrost o ok. 15%). Pracodawcy będą mieli obowiązek przekazać zwiększoną kwotę na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września 2023 r.
O odmrożenie wysokości odpisu od lat zabiegał NSZZ „Solidarność”, spełnienie tego postulatu znalazło się w porozumieniu podpisanym 7 czerwca 2023 r. z Rządem.

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS) tworzą pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, tworzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na wniosek zakładowej organizacji związkowej.
Osobami uprawnionymi do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych są:
• pracownicy i ich rodziny,
• emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz
• inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu.
W świetle przepisów ustawy o związkach zawodowych przyznawanie pracownikom świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych dokonywane jest w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową.
Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od:
• sytuacji życiowej,
• rodzinnej,
• materialnej
osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.
Pracodawcy, zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, z wyjątkiem pracodawców prowadzących działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, mogą:
• tworzyć fundusz do wysokości i na zasadach określonych w ustawie lub
• wypłacać świadczenie urlopowe.
Działalność socjalna ZFŚS obejmuje:
• usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku,
• działalność kulturalno-oświatową,
• działalność sportowo-rekreacyjną,
• opiekę nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowaną przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
• udzielanie pomocy materialnej
- rzeczowej lub finansowej,
a także
• zwrotną lub bezzwrotną pomoc na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Podstawy prawne
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
• Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
Źródło informacji i grafiki: Państwowa Inspekcja Pracy.